Er komt een compensatieregeling voor huisartsen die voor hun deelname aan OPEN kosten voor de DVZA hebben gemaakt. Daarnaast wordt een innovatietraject gestart om te toetsen of de DVZA-functie verbeterd en verbreed kan worden.
Continue reading
Op woensdag 6 september organiseert Stichting LEGIO een bijeenkomst over het normenkader medicatieoverdracht. De bijeenkomst is bedoeld voor HIS-, HAPIS-, KIS- en AIS-leveranciers.
Continue reading
VIPP OPEN ging gepaard met 
een enorme veranderopgave en grote budgetten. “Om op een verstandige manier invulling te geven aan de grote ambities van OPEN, vonden VWS en de koepels het een goed idee om een aparte stichting op te richten die de overeenkomsten met leveranciers kon sluiten, de geldstromen kon organiseren en de resultaten kon monitoren”, blikt Scheppink terug.
“De oprichting van LEGIO door LHV, NHG, InEen en NedHIS had als bijkomend voordeel dat er focus op de doelen kwam, onder andere door mensen met de juiste kennis en kunde aan te trekken en door een goede structuur op te zetten. Bovendien kreeg de onderlinge samenwerking tussen de koepels en NedHIS een boost doordat LEGIO als uitvoeringsorganisatie van al deze partijen fungeerde. Voor de leveranciers was de duidelijkheid vanuit de huisartsensector ook
prettig; ze hoefden maar met één partij af te stemmen. En het resultaat mag er zijn: het is geweldig dat mensen inzage in hun huisartsendossier hebben als ze dat willen. De leveranciers hebben – binnen de scope én binnen het budget – fantastisch werk geleverd. Ik heb daar veel waardering voor.”
Succesvolle aanpak
VIPP OPEN was niet de enige grote ICT-opdracht in de huisartsensector. Scheppink: “Er spelen nog meer onderwerpen met dezelfde veranderopgave en flinke budgetten; complexe trajecten waar goede sturing en de juiste expertise voor nodig zijn. LEGIO heeft bewezen een strakke organisatie voor ICT-trajecten in de huisartsenzorg te zijn en voert voor de huisartsenkoepels dan ook verschillende opdrachten en projecten uit, zoals het project Toestemming gespot (inmiddels afgerond), het DVZA-onderzoek voortkomend uit het OPEN-programma, het huisartsenportfoliomanagement (HIPMA) en de ontwikkeling en uitvoering van het XIS-Keurmerk dat binnenkort gelanceerd wordt.”
Scheppink twijfelt dan ook niet aan het bestaansrecht van LEGIO: “Iets dat zo goed werkt, moeten we behouden.” Dat de LEGIO-aanpak succesvol is, wordt ook buiten de huisartsensector gezien. “Minister Kuipers noemde de werkwijze van LEGIO onlangs nog een voorbeeld voor andere sectoren. En de apothekers hebben ook een LEGIO-achtige stichting opgericht.”
De projectmatige aanpak van LEGIO is echter niet alleen een sterk punt, legt Scheppink uit: “Het is tegelijkertijd een bedreiging voor het voortbestaan van de stichting. Voor de uitvoering van de projecten is LEGIO afhankelijk van projectfinanciering, veelal afkomstig uit subsidies. Het continuïteitsrisico is hiermee niet afgedekt. We kunnen alleen blijven bestaan met een soort basisfinanciering voor drie tot vijf jaar, zodat we het fundament van de stichting in stand kunnen houden en kunnen verstevigen, bijvoorbeeld door meer mensen in vaste dienst te nemen. Je kunt geen organisatie opzetten met allemaal losse bouwstenen.”
Scheppink doet daarvoor een beroep op VWS en de zorgverzekeraars: “De activiteiten van LEGIO versterken de basisinfrastructuur van de huisartsenzorg: ze dragen bij aan de verdere digitalisering, interoperabiliteit, gegevensuitwisseling met andere sectoren en informatieoverdracht. Dat vraagt om een landelijke aanpak die de overheid of de zorgverzekeraars zou moeten bekostigen. Je kunt dat niet van ledenorganisaties vragen.”
VIPP-programma OPEN is afgerond. In de laatste editie van SynthesHis blikken Peter Smithjes (OmniHis), Theo Peters (CGM), Rens Bouw (regionaal projectleider) en Martina Bartelink (programmamanager OPEN en directeur van Stichting LEGIO) terug én vooruit. “We hebben een grote stap voorwaarts gezet, veel geleerd en nog genoeg te doen.”
Een verrassing en een feestje voor LEGIO-bestuurder en huisarts Ron Dingjan… Hij kreeg van de burgemeester in zijn gemeente Oosterhout een lintje opgespeld en mag zich nu Ridder in de Orde van Oranje-Nassau noemen. Dingjan kreeg zijn onderscheiding onder meer voor zijn enorme bijdrage aan de digitale ontwikkelingen in de huisartsenzorg. Zelf noemt hij het “een volstrekt onverwachte en mooie belevenis”.
Ron Dingjan heeft naast zijn werk als huisarts en praktijkhouder een enorme bijdrage geleverd aan de digitale ontwikkeling van de zorg in het algemeen en de huisartsenzorg in het bijzonder. Hij zoekt daarbij altijd naar manieren voor constructieve samenwerking en niet alleen bekeken vanuit de rol van de huisarts. Zo is hij naast bestuurslid van Stichting LEGIO ook nog lid van de adviesraad Huisartsenzorg, bestuurslid en voorzitter van NedHIS (koepel van Huisartsinformatie gebruikersverenigingen) en voorzitter van de Algemene Vergadering van VZVZ.
Stichting LEGIO feliciteert Dingjan met deze mooie en zeer verdiende blijk van waardering!
De minister wil onder meer af van de vrijblijvendheid in de zorg-ict-sector. In het plan staan daarom niet alleen voorstellen om bestuurders en leveranciers te ondersteunen, maar ook concrete manieren om verbeteringen af te dwingen. Zo overlegt VWS met de NZa over een mogelijk vergunningenstelsel voor toelating van ict-systemen tot de markt. Dat zou kunnen op basis van keurmerken en certificering, mits deze geen al te grote administratieve last opleveren.
Als voorbeeld haalt Kuipers het door Stichting LEGIO ontwikkelde XIS Keurmerk aan, een keurmerk voor eerstelijns informatiesystemen. De afgelopen jaren heeft LEGIO dit keurmerk vorm gegeven met een ontwerp, normenkader en reglement. Ook is de basis gelegd voor een bijbehorende beheer- en uitvoeringsorganisatie die wordt ondergebracht bij Stichting LEGIO. Voor de financiering heeft LEGIO subsidie aangevraagd bij het ministerie van VWS. Zodra de financiering rond is, worden de activiteiten voor het keurmerk weer opgepakt.
Het Actieplan van de minister moet de weg vrij maken voor de uitvoering van afspraken die gemaakt zijn in het IZA en de vereisten die de Wet elektronische gegevensuitwisseling in de zorg (Wegiz) stelt. Kijk voor een overzicht van de overige punten uit het Actieplan op Rijksoverheid.
Bron: Skipr
“Tijdens de coronapandemie hadden de HAP’s betere toegang tot patiëntgegevens met de corona opt-in. Nu deze regeling in april afloopt is van miljoenen Nederlanders het medisch dossier niet meer beschikbaar op de HAP omdat ze daar – vaak onbewust – geen toestemming voor hebben gegeven”, zegt Quinten van Geest. “Wetgeving voor een zogeheten opt-out voor de spoedeisende zorg is in de maak. Huisartsen, HAP’s en SEH’s krijgen daarmee altijd toegang tot het huisartsdossier, tenzij de patiënt nadrukkelijk heeft aangegeven dat niet te willen. Wetgevingstrajecten kunnen echter nog enige tijd duren.”
Tot die tijd zou de 72-uurs toestemmingsknop, ontwikkeld door VZVZ, een oplossing kunnen zijn. “Bij spoed op de HAP kan een soort spoedknop ingedrukt worden. Daarmee komen medische gegevens direct en gedurende 72 uur beschikbaar. De patiënt moet daar uiteraard wel goedkeuring voor geven”, legt Van Geest uit.
De 72 uur-toestemmingsknop lijkt in veel opzichten op de corona opt-in. Toch is er een belangrijk verschil: voor gebruik van de toestemmingsknop moeten zowel de HAP als de huisarts van de patiënt aangesloten zijn op Mitz. Met deze eveneens door VZVZ ontwikkelde dienst kunnen patiënten zelf hun toestemmingen vastleggen voor het delen van gegevens tussen zorgverleners.
De nieuwe voorzieningen zijn volgens VZVZ technisch gezien klaar voor verdere uitrol. De huisartsenkoepels wilden echter eerst onderzocht hebben wat de eventuele ingebruikname van de spoedknop, en daarmee automatisch van Mitz, voor gevolgen heeft voor de werkprocessen in de huisartsenpraktijk en op de HAP. Stichting LEGIO kreeg de opdracht om met project Toestemming gespot het verschil tussen ‘de tekentafel’ en de praktische realiteit van de spoedknop op de HAP en de toestemmingsregistratie door patiënten bij MITZ inzichtelijk te maken.
Van Geest en projectmedewerker Simone Groen organiseerden daarvoor onder andere twee digitale bijeenkomsten met zorgverleners: “We hebben met huisartsen, triagisten, assistenten, CMIO’s en een informatiemanager de werkprocessen op de huisartsenpraktijk en de HAP doorgenomen; het ging om de processen zoals ze nu zijn en in de nieuwe situatie met de spoedknop en Mitz. Waar zitten de verschillen? Het waren heel constructieve sessies, iedereen was enthousiast, meedenkend en tegelijkertijd kritisch. De belangrijkste bevindingen van de bijeenkomsten hebben we verwerkt in de eindrapportage die we onlangs opgeleverd hebben. Naast de impactanalyse staan daarin ook enkele adviezen voor implementatie. De eindrapportage helpt de koepels om een onderbouwde keuze te maken over het vervolg en de adviezen aan hun achterbannen. Het project heeft ook nog een aantal openstaande vraagstukken blootgelegd. De koepels kunnen daarover nu een concreet gesprek voeren.”
In juli van dit jaar heeft het ministerie van VWS de beleidsregel voor VIPP-programma OPEN aangepast en is er een opening voor een oplossing van de DVZA-problemen gekomen. Nu de subsidie definitief is toegekend, start LEGIO op verzoek van de koepels met de activiteiten en komt een eerlijk en transparant ‘DVZA-speelveld’ voor aanbieders en afnemers in zicht.
In de huidige situatie is daarvan nog geen sprake. Veel huisartsenpraktijken die voor hun deelname aan VIPP OPEN een DVZA-overeenkomst hebben afgesloten, hebben daarvoor extra kosten moeten maken. Bovendien bepalen HIS-leveranciers min of meer welke DVZA’s verbonden worden aan hun HIS waardoor huisartsen geen keuzevrijheid hebben in de soort DVZA en de kosten die deze DVZA rekent voor hun diensten. De huisartsenkoepels en Zorgverzekeraars Nederland hebben de ontstane vendor lock-in bij het ministerie van VWS onder de aandacht gebracht en gepleit voor een permanente oplossing. Een DVZA is immers niet alleen nodig voor de uitvoering van OPEN, maar speelt ook een rol bij andere (toekomstige) initiatieven rond gegevensuitwisseling.
De opdracht aan LEGIO bestaat grofweg uit twee onderdelen, opgedeeld in twee fasen:
LEGIO verwacht in het begin van het nieuwe jaar te kunnen starten met een verkenning van de technische en financiële mogelijkheden met gebruikers, leveranciers, architecten, juristen en MedMij. De koepels kiezen in samenspraak met MedMij, VWS en leveranciers de beste scenario’s (naar verwachting rond mei 2023). Daarna moeten de gekozen scenario’s aan VWS voorgelegd worden voor een vervolgsubsidie waarmee LEGIO de oplossingen kan implementeren. De deadline voor implementatie is mei 2024.
Dinsdag 22 november vierde Stichting LEGIO de resultaten van VIPP-programma OPEN dat na vier jaar eindigt. Met leveranciers en andere betrokken partijen blikten we terug op de samenwerking, het proces, successen, verbeterpunten en resultaten en keken we vooruit naar de toekomst.
Na een welkom door dagvoorzitter Hans Lodders nam LEGIO-directeur Martina Bartelink de aanwezigen mee terug in de tijd: “Het mooie 
resultaat van vandaag is ontstaan door intensieve samenwerking van veel meer partijen dan wij in het begin voor ogen hadden. Samen leerden we wat er nodig is om landelijke digitale implementatie voor elkaar te krijgen.”
Daarna deelden verschillende sprekers hun ervaringen met online inzage en OPEN. Bart Brandenburg en Mariëtte Willems deelden de belangrijkste inzichten uit het wetenschappelijk onderzoek dat in het kader van OPEN gedaan is. Huisarts en CMIO Geert Elbers vertelde hoe zijn aanvankelijke scepsis over online inzage (“Patiënten in een Brabants dorp als Liempde zitten hier toch niet op te wachten?”) plaatsmaakte voor enthousiasme, onder meer door de indrukwekkende gebruikerscijfers. Kelly Peters, OPEN-projectleider bij ROER, hamerde op het grote belang van het klantperspectief bij ICT-ontwikkelingen. Tot slot vertelde MedMij-directeur Marc van Dijk wat de komst van OPEN had betekend voor het stelsel en waarom het niet altijd eenvoudig was om het MedMij-stelsel werkend te krijgen.
Evaluatie en geleerde lessen
Na de koffiepauze friste leveranciersmanager Michiel Boerkamp het geheugen op met resultaten uit eerdere evaluaties en mijlpalen van de afgelopen jaren. Vervolgens gaven de aanwezigen hun mening over het verloop van OPEN, de rol van LEGIO bij de uitrol en het vervolg in een interactieve sessie met twintig stellingen.
Over het algemeen vond men de beschrijving van de ICT-basiseisen in use cases nieuw en bruikbaar. Hierdoor sloten de nieuwe functionaliteiten beter aan op de praktijk. Ook de aanpak waarbij alle leveranciers tegelijkertijd dezelfde functies opleveren werd als helpend beschouwd, net als het stimuleren van de implementatie van de OPEN functionaliteiten door een substantieel deel van het OPEN-budget voor zorgverleners in te zetten. Ruimte voor kritiek en verbeterpunten was er ook. Het helder krijgen van specificaties van de technische standaarden kostte meer tijd dan verwacht. Dit had voorkomen kunnen worden door vooraf beter over de specificaties van de MedMij Informatiestandaarden na te denken. Ook vonden leveranciers dat het nut van de DVZA-functie beter uitgelegd had moeten worden aan zorgverleners. 
De stelling ‘Ik heb vertrouwen in de toekomst van PGO’s’ scoorde een 3,3 op een vijfpuntsschaal. Over de stelling dat voor het borgen van de PGO-route een nieuw programma nodig is waren de aanwezigen – met een gemiddelde score van 4.1 – meer uitgesproken.
Eric Scheppink, lid van de raad van bestuur van het Nederlands Huisartsengenootschap (NHG) en bestuurslid van Stichting LEGIO sloot de middag af. “Mooi dat we dit met elkaar bereikt hebben. Via de portalen maar ook de PGO’s. Als burger vind ik het fijn om al mijn gezondheidsgegevens op één plek te hebben dus ik denk dat wat we nu hebben gedaan, nog maar het begin is van de inzet van PGO’s.”
De afgelopen anderhalf jaar heeft Stichting LEGIO in opdracht van huisartsenkoepels LHV, InEen en NHG, een ontwerp gemaakt van een keurmerk voor eerstelijns informatiesystemen: het XIS Keurmerk. Met het keurmerk zien huisartsen in een oogopslag of hun systeem aan de belangrijkste eisen voldoet. Het voordeel voor leveranciers is dat het keurmerk de minimale eisen van de sector bundelt en inzichtelijk maakt.
Het TUO (tijdelijke uitvoeringsorganisatie) XIS projectteam van LEGIO heeft de basis gelegd voor een duurzame uitvoerings- en beheerorganisatie (DUO XIS) met een reglement en beleidsafspraken en heeft het keurmerk een ‘gezicht’ gegeven met een logo en branding. Daarnaast zijn de eerste versies van normenkaders voor HIS’en en HAPIS’en ontwikkeld met normstellers, gebruikers en leveranciers van softwaresystemen in de huisartsensector. Nu de stuurgroep, bestaande uit vertegenwoordigers van de eerstelijns koepels, zorgverzekeraars en de Patiëntenfederatie Nederland, alle opgeleverde documenten heeft goedgekeurd, is het TUO XIS project succesvol afgerond en staat alles klaar voor duurzame uitvoering. Een mooie mijlpaal, vindt Eric Scheppink, lid van de raad van bestuur van het Nederlands Huisartsengenootschap (NHG) en bestuurslid van Stichting LEGIO: “De ontwikkeling van het XIS Keurmerk is van groot belang voor de huisartsensector en wordt door zorgverzekeraars nú al als voorbeeld gezien.”
Peter Jansen, Informatiemanager bij Zorgverzekeraars Nederland, is het met Scheppink eens: “Mooi om te zien dat dit initiatief dat zijn oorsprong vond op de HIMSS Barcelona in 2018 nu daadwerkelijk tot een keurmerk heeft geleid voor onder meer HIS’en. De eerstelijnskoepels zijn wat dat betreft een voorbeeld voor andere sectoren in de zorg. Als zorgverzekeraars willen we net als bij dit keurmerk graag onze bijdrage leveren in andere sectoren die ook al interesse hebben getoond.”
Het XIS Keurmerk komt nu in een belangrijke volgende fase waarin het daadwerkelijk in gebruik genomen wordt en naamsbekendheid moet opbouwen. Stichting LEGIO heeft voor de financiering van de duurzame beheer- en uitvoeringsorganisatie van het XIS Keurmerk subsidie aangevraagd bij het ministerie van VWS.
Project TUO XIS is voortgekomen uit de roadmap van het gezamenlijke visiedocument Digitalisering Huisartsenzorg 2019 -2022 van InEen, LHV en NHG. In het document beschrijven de koepelorganisaties hoe de digitale infrastructuur huisartsen, huisartsenposten, zorggroepen en gezondheidscentra kan ondersteunen om de zorg te verbeteren. De conclusie: Om de kwaliteit van de huisartsenzorg de komende jaren van een hoog niveau te houden, moeten XIS’en naadloos aansluiten bij wat er kan en nodig is in de praktijk. En, om een XIS te kunnen kiezen dat voldoet aan de verwachtingen van de beroepsgroep, moet de kwaliteit van een systeem beter inzichtelijk worden. Stichting LEGIO kreeg vervolgens de opdracht om de fundamenten van een keurmerk op te zetten en is gevraagd om het keurmerk duurzaam in te richten.